Η αξία της ψηφιακής ακτινογραφίας

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι ενδοστοματικές κάμερες ήσαν το σημαντικότερο στοιχείο αλλά στα τέλη της ίδιας δεκαετίας ήταν οι ψηφιακές κάμερες. Σήμερα, φαίνεται ότι η ψηφιακή ακτινογραφία δημιουργεί και προσελκύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Μολονότι μπορούμε να γράψουμε ολόκληρα βιβλία γι' αυτό το θέμα, σκοπός αυτού του άρθρου είναι στον τρόπο που η ψηφιακή ακτινογραφία μπορεί να βελτιώσει την κερδοφορία του ιατρείου, ειδικότερα βελτιώνοντας το ποσοστό αποδοχής των προτεινόμενων θεραπευτικών λύσεων.
Έχοντας συνεργαστεί με πολλά ιατρεία που έχουν εγκαταστήσει συστήματα ψηφιακής ακτινογραφίας, διαπιστώσαμε ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την προμήθεια αυτής της τεχνολογίας είναι το οικονομικό κόστος. Μολονότι ο αρχικό κόστος είναι πράγματι υψηλό, σίγουρα η χρήση της ψηφιακής ακτινογραφίας μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των εσόδων του ιατρείου αυξάνοντας τη διάθεση του ασθενή να έλθει στο ιατρείο και να αποδεχθεί την προτεινόμενη θεραπεία. Πράγματι υπάρχουν διάφορα καθοριστικά σημεία-παράγοντες που τονίζουν την αξία αλλά και την αίσθηση που μπορεί να προκαλέσει η ψηφιακή ακτινογραφία.

Το μέγεθος και η ποιότητα της εικόνας

Αναμφίβολα και προκειμένου να αυξήσουμε το ποσοστό αποδοχής της προτεινόμενης θεραπείας πρέπει να βελτιώσουμε τις δυνατότητές μας για τη διάγνωση των παθήσεων και στα πλείστα οδοντιατρεία η ψηφιακή ακτινογραφία θεωρείται ανώτερη συγκριτικά με τα παραδοσιακά φιλμ. Σε μία πρόσφατη έρευνα, το 73% και πλέον των συμμετεχόντων μας είπαν ότι η ψηφιακή ακτινογραφία έχει μεγαλύτερη διαγνωστική αξία από το φιλμ και υπάρχουν μερικοί σημαντικοί λόγοι γι' αυτό.
Καταρχήν υπάρχει μεγάλη διαφορά από το να βλέπουμε μία εικόνα σε φυσικό μέγεθος με διαστάσεις περίπου 1 ίντσας, συγκριτικά με μία εικόνα που με μεγέθυνση μπορεί να καλύψει μία οθόνη 17 ή 19 ιντσών. Κατά δεύτερον αλλά εξίσου σημαντικό είναι ότι το λογισμικό της ψηφιακής ακτινογραφίας μας δίνει εξαιρετικά εργαλεία για να βελτιώσουμε τις διαγνωστικές μας ικανότητες και υπάρχουν μερικά προγράμματα που πραγματικά απλοποιούν αυτή τη διαδικασία. Π.χ., μία Αμερικάνικη εταιρία μας δίνει με την ψηφιακή ακτινογραφία μία εικόνα των τερηδόνων αλλά και του περιοδοντίου. Με ένα κλικ σ' αυτές τις απεικονίσεις μπορούμε να εφαρμόσουμε διάφορα φίλτρα και εργαλεία βελτίωσης ώστε να βγάλουμε τα απαραίτητα διαγνωστικά χαρακτηριστικά από αυτή την εικόνα με ελάχιστο κόπο και προσπάθεια.
Όμως κάτι που πρέπει να ξέρουμε είναι ότι αν πρέπει να βελτιώσουμε κάθε εικόνα για να αποκτήσει διαγνωστική αξία, τότε ίσως υπάρχει κάποιο πρόβλημα με τους χρόνους έκθεσης στην ακτινοβολία ή με την κεφαλή του ακτινογραφικού μας συστήματος ή κάποιο άλλο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Σίγουρα δεν είναι σωστό αλλά και καθόλου αποδοτικό αν πρέπει να κάνουμε βελτιώσεις και τροποποιήσεις σε κάθε ακτινογραφική εικόνα που παίρνουμε.

Εξοικονόμηση χρόνου

Ένα ιατρείο που λειτουργεί αποδοτικά και σέβεται το χρόνο σίγουρα είναι πολύ ελκυστικό στους ασθενείς του, πολλοί από τους οποίους είναι πολύ απασχολημένοι και θέλουν να ελαχιστοποιήσουν το χρόνο που διαθέτουν στο ιατρείο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο χρόνος που εξοικονομείται με την ψηφιακή ακτινογραφία. Όμως πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο χρόνος που εξοικονομείται περιορίζεται από τους σένσορες-αισθητήρες σκληρού τύπου.
Μολονότι για πολλά ιατρεία τα συστήματα με πλάκα φωσφόρου είναι μία άριστη λύση, δε μας εξασφαλίζουν κάποια εξοικονόμηση χρόνου σε σχέση με τα παραδοσιακά φιλμ. Σε πολλά ιατρεία μπορεί να αρχίσει και να ολοκληρωθεί μία πλήρης σειρά ακτινογραφιών στόματος σε χρόνο μικρότερο και από τα 10΄, επιτρέποντας στους ασθενείς να συντομεύσουν το χρόνο παραμονής τους στο ιατρείο.
Από τη σκοπιά του ιατρείου, αν μπορούμε να εξετάσουμε συντομότερα τους ασθενείς μας, αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να προγραμματίσουμε περισσότερους ασθενείς στα πλαίσια μιας εργάσιμης ημέρας, βελτιώνοντας έτσι την αποδοτικότητα του ιατρείου.

Μειωμένος χρόνος έκθεσης στην ακτινοβολία

Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό της ψηφιακής ακτινογραφίας είναι το γεγονός ότι μπορούμε να μειώσουμε το χρόνο έκθεσης στην ακτινοβολία των ασθενών. Αυτό αποτελεί ένα καθοριστικό σημείο προβολής και διαφήμισης και για τους υπάρχοντες αλλά και για τους μελλοντικούς ασθενείς. Εδώ πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στο ότι πολλοί πωλητές τέτοιων μηχανημάτων μας δίνουν εξωπραγματικά μειωμένους χρόνους έκθεσης στην ακτινοβολία που σίγουρα δεν ισχύουν.
Όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η ψηφιακή ακτινογραφία, η λήψη με φιλμ γινόταν πολύ πιο αργά και η άποψη ότι είχαμε μείωση του χρόνου έκθεσης στην ακτινοβολία κατά 80-90%, ήταν ρεαλιστική. Όμως τα τελευταία 15 χρόνια έχει σημαντικά αυξηθεί η ταχύτητα των φιλμ και σε πολλά ιατρεία χρησιμοποιούνται πλέον τα φιλμ ταχύτητας Ε. Ενώ σε πολλά ιατρεία που χρησιμοποιούν ψηφιακή ακτινογραφία ίσως θα περίμεναν μία μεγαλύτερη μείωση του χρόνου έκθεσης, το πραγματικό ποσοστό πλησιάζει το 30-50% σε σχέση με τα φιλμ.
Αυτό που προτείνουμε πάντοτε για τα ιατρεία και ίσως φαίνεται αντίθετο με τις προσδοκίες πολλών, είναι να παίρνουν τις ακτινογραφίες στη μέγιστη δυνατή ρύθμιση χωρίς να κάνουν υπερβολική έκθεση στην ακτινοβολία γι' αυτές. Πράγματι οι ψηφιακές ακτινογραφίες που δεν έχουν ληφθεί με επαρκή χρόνο έκθεσης στην ακτινοβολία, όχι μόνο φαίνεται να δίνουν μία εικόνα με μικρά στίγματα και ασαφή αλλά ίσως να μην εμφανίζονται σ' αυτές πολλά προβλήματα των δοντιών γιατί δεν υπάρχει επαρκής ακτινοβολία για την καταγραφή αυτών των παθολογικών καταστάσεων.

Συνδυασμένη διάγνωση

Ίσως το σημαντικότερο σημείο προώθησης της ψηφιακής ακτινογραφίας για τη μεγαλύτερη αποδοχή της προτεινόμενης θεραπείας, να ήταν ο κανόνας της συνδυασμένης διάγνωσης. Παλαιότερα οι ασθενείς έπρεπε να βασιστούν στην εμπιστοσύνη τους προς το ιατρείο αλλά και στον οδοντίατρο για να προχωρήσουν στην προτεινόμενη οδοντιατρική θεραπεία. Σε πολλές περιπτώσεις δε μπορούσαν να δουν οι ίδιοι τα οδοντιατρικά τους προβλήματα και δεν είχαν κάποιο σχετικό πόνο και έτσι οι ασθενείς αγνοούσαν πλήρως τις παθολογικές καταστάσεις των δοντιών και του στόματος.
Αν και συχνά προσπαθούσαμε να δείξουμε στους ασθενείς τις ακτινογραφίες στο διαφανοσκόπιο, αυτό δεν ήταν ιδανικό για τους περισσότερους από αυτούς γιατί δυσκολεύονταν να αντιληφθούν το πρόβλημά τους. Όλα αυτά αλλάζουν με την ψηφιακή ακτινογραφία. Τώρα πλέον τα οδοντιατρικά προβλήματα που εμφανίζονται σε μία ακτινογραφία μπορούμε να τα δούμε σε μία οθόνη 17 ή 19 ιντσών και οι ασθενείς μπορούν για πρώτη φορά να δουν επακριβώς αυτά που μπορούμε να δούμε μόνο εμείς οι οδοντίατροι. Μόνο όταν δουν και αντιληφθούν την κατάστασή τους θα είναι πιο δεκτικοί για το προτεινόμενο σχέδιο θεραπείας δεδομένου ότι δε θα υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό τους όσον αφορά την ύπαρξη αλλά και τη σοβαρότητα των προβλημάτων τους.
Αναμφίβολα η ψηφιακή ακτινογραφία είναι ακόμη ένα πολύ επίκαιρο θέμα στην οδοντιατρική πράξη. Με βάση τους υπολογισμούς μας, το 40% περίπου των ιατρείων στις ανεπτυγμένες χώρες έχουν προμηθευτεί συστήματα ψηφιακής ακτινογραφίας μέχρι τώρα και πιστεύουμε ότι στα επόμενα λίγα χρόνια αυτό το ποσοστό θα φτάσει στο 60%. Με τα δεδομένα των ΗΠΑ, μέχρι το 2014 θα πρέπει να υπάρχει ένας «ηλεκτρονικός φάκελος υγείας» για κάθε ασθενή και αναμφίβολα αυτό είναι ένα ακόμη κίνητρο ώστε τα συστήματα ψηφιακής ακτινογραφίας να υιοθετηθούν από όλους τους συναδέλφους.