DT News - Greece - Βρέθηκε οδοντική έμφραξη από τη λίθινη εποχή

R. Selleck

Δευ. 9 Νοεμβρίου 2015

Μία ομάδα Ιταλών και Αυστραλών ερευνητών φαίνεται πως βρήκαν αποδεικτικά στοιχεία για την εμφάνιση της Επανορθωτικής Οδοντιατρικής στη Λίθινη Εποχή. Οι ερευνητές αναγνώρισαν ίχνη μίας οδοντικής έμφραξης από κερί μέλισσας σε ένα νεολιθικό ανθρώπινο δόντι που ανακαλύφθηκε στη Σλοβενία και αναφέρουν πως μπορεί να αποτελεί το άμεσο τεκμήριο μίας θεραπευτικής οδοντικής έμφραξης.

Τα ερευνητικά ευρήματα δημοσιεύθηκαν το Σεπτέμβριο στο επιστημονικό περιοδικό PLoS One που είναι προσβάσιμο και από το Διαδίκτυο στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.plosone.org.

Η ερευνητική ομάδα αναγνωρίζει στην εργασία της πως δεν είναι απολύτως βέβαιο πως το κερί τοποθετήθηκε στο δόντι σε μία προσπάθεια αντιμετώπισης ενός οδοντιατρικού προβλήματος που εμφάνιζε ο άνθρωπος όταν ζούσε. Ωστόσο, αναφέρεται πως αποτελεί το πιθανότερο σενάριο που θα εξηγούσε την ύπαρξη της συγκεκριμένης ουσίας σε ένα δόντι με αποτριβή που διαφορετικά θα είχε οδηγήσει στην αποκάλυψη της οδοντίνης.
‘’Πιθανώς το δόντι εμφάνιζε έντονη ευαισθησία, περιορίζοντας τη λειτουργικότητα της γνάθο κατά τη σύγκλειση. Η μασητική επιφάνεια θα μπορούσε να εμφραχθεί με κερί μέλισσας σε μία προσπάθεια να μειωθεί ο πόνος με την απόφραξη των εκτεθειμένων οδοντινοσωληναρίων και του κατάγματος από αλλαγές της ωσμωτικής πίεσης(όπως γίνεται στην επαφή με τη ζάχαρη) και την θερμοκρασία(ψυχρό η ζεστό ερέθισμα στη στοματική κοιλότητα), ‘’ όπως γράφουν οι ερευνητές.
Το τεμάχιο της γνάθου με 5 δόντια ανακαλύφθηκε πολύ πριν η ομάδα αρχίσει την έρευνά της. Βρέθηκε στο τοίχωμα ενός σπηλαίου κοντά στο χωριό Loche της Σλοβενίας και χρονολογήθηκε αρχικά με βάση τα σχετικά υπολείμματα πανίδας, που εντοπίζονταν στην Πλειστόκαινο περίοδο.
Η ομάδα ανέφερε πως το δείγμα θεωρήθηκε ως ένα από τα αρχαιότερα ανθρωπολογικά υπολείμματα από την περιοχή της Βόρειας Αδριατικής. Ωστόσο, το εύρημα δεν είχε υποβληθεί ποτέ σε λεπτομερή ανάλυση μέχρι οι ερευνητές να λάβουν την άδεια για να μελετήσουν την κάτω γνάθο με προηγμένη τεχνολογία σάρωσης και τεχνικές χρονολόγησης ραδιενεργού άνθρακα.
Δόθηκε η άδεια από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Τριέστης της Ιταλίας, στο οποίο είχε δωρηθεί το δείγμα. Η κάτω γνάθος, που προσδιορίστηκε πως προερχόταν από άνδρα που είχε πεθάνει στην Τρίτη δεκαετία της ζωής του, περιγράφηκε από την ομάδα ως ‘’το αριστερό τμήμα μίας μεμονωμένης κάτω γνάθου από ενήλικα με έναν κυνόδοντα, δύο προγομφίους και τους δύο πρώτους γομφίους’’.
Η 12μελής ομάδα των ερευνητών από πανεπιστημιακά και κρατικά ιδρύματα στην Ιταλία και την Αυστραλία χρησιμοποίησαν ραδιενεργό μικροτομογραφία, χρονολόγηση ραδιενεργού άνθρακα με φασματομετρία επιτάχυνσης μάζας, διαθλαστική φασματοσκοπία και ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης για να αναλυθούν ξεχωριστά τα δόντια, το οστό και το εμφρακτικό υλικό.
Με βάση την ανάλυση με ραδιενεργό άνθρακα, η κάτω γνάθος χρονολογήθηκε στα 6655-6400 χρόνια πριν και το εμφρακτικό υλικό στα 6645-6440 χρόνια πριν.
Οι ερευνητές κατέγραψαν αρκετά προηγούμενα γνωστά παραδείγματα αρχαϊκής Οδοντιατρικής αλλά ανέφεραν πως δεν υπήρχε γνωστή δημοσιευμένη καταγραφή της χρήσης θεραπευτικής ανακουφιστικής ουσίας στην προϊστορική Οδοντιατρική. Η ερευνητική ομάδα ανέφερε επίσης καταγραφές της χρήσης κεριού μέλισσας ως συγκολλητικού παράγοντα στην αρχαιότητα-και εξήγησε τη δυνατότητα της συγκεκριμένης ουσίας να διατηρείται για μεγάλα χρονικά διαστήματα λόγω της υψηλής χημικής σταθερότητας. Το συμπέρασμα της ομάδας ήταν το ακόλουθο: ‘’Σε αυτό το αρχείο καταγραφών αρχαίων θεραπευτικών πρακτικών, το εύρημα ενός τμήματος ανθρώπινης κάτω γνάθου με κερί μέλισσας, που καλύπτει τη μασητική επιφάνεια ενός κυνόδοντα, μπορεί να αποτελεί μία πιθανή αιτία θεραπευτικής χρήσης του κεριού μέλισσας κατά τη Νεολιθική περίοδο.’’
Σε μία σημείωση σχετικά με τη χορηγία της ερευνητικής εργασίας, η ομάδα έγραψε ‘’Αυτή η εργασία αποτελεί μέρος του ICTP/Elettra EXACT Project(Στοιχειακή ακτινογραφική ανάλυση και Υπολογιστική Τομογραφία) που χορηγείται από το Friuli Venezia Giulia. Οι χορηγοί δε συμμετείχαν στο σχεδιασμό της μελέτης, τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων, την απόφαση δημοσίευσης ή την προετοιμασία της εργασίας.’’
Η εργασία της ομάδας έχει τίτλο ‘’Κερί μέλισσας ως εμφρακτικό υλικό σε ανθρώπινο δόντι της Νεολιθικής Εποχής’’.