DT News - Greece - Συνέντευξη με τον Egon Euwe

Αλέξανδρος Μανωλάκης & Μιχάλης Διοματάρης

Κυρ. 11 Ιουνίου 2017

Προσωπικά, επιθυμώ να θεραπεύω τους ασθενείς μου με τον ίδιο τρόπο που θα επιθυμούσα να θεραπευθώ και εγώ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τα τελευταία 15 χρόνια παρατηρούμε εξέλιξη στον τομέα της Εμφυτευματολογίας όσον αφορά το ίδιο το εμφύτευμα. Αυτή τη στιγμή ποιες θεωρείτε πως θα είναι οι επόμενες εξελίξεις στον τομέα των εμφυτευμάτων;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πράγματι τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές εξελίξεις στο σχεδιασμό των εμφυτευμάτων, αλλά αυτές συνοδεύονται και από αντίστοιχες εξελίξεις των χειρουργικών τεχνικών. Έχει πραγματοποιηθεί μεγάλη πρόοδος στον τομέα της αναδιαμόρφωσης του οστού και ασχολούμαστε ιδιαίτερα σήμερα με τη διαχείριση των μαλακών ιστών. Φυσικά, και στον τομέα του σχεδιασμού των εμφυτευμάτων υπάρχουν αρκετά περιθώρια βελτίωσης. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό σημείο είναι η περιοχή σύνδεσης του εμφυτεύματος με το abutment. Οι μέχρι πρότινος χρησιμοποιούμενοι σχεδιασμοί βρέθηκε πως οδηγούν σε σταδιακή απώλεια του οστού της ακρολοφίας. Για το λόγο αυτό έχει υιοθετηθεί ο κωνικός σύνδεσμος, του οποίου τα τοιχώματα εμφανίζουν κλίση 6ο. Αυτός ο σχεδιασμός είναι ιδανικός για μονήρη εμφυτεύματα, τα οποία τοποθετούνται περίπου 0.5 χιλιοστό κάτω από την κορυφή της οστικής ακρολοφίας. Βέβαια, τα εμφυτεύματα με κωνικό σύνδεσμο δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εύκολα σε αποκαταστάσεις που αφορούν περισσότερα τους ενός δοντιού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχουν δημιουργηθεί νέα εμφυτεύματα με ενσωματωμένο abutment, τα οποία τοποθετούνται στο ίδιο επίπεδο με την κορυφή της οστικής ακρολοφίας και έχει βρεθεί πως αυτός ο σχεδιασμός είναι πλεονεκτικός για επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις πολλαπλών τεμαχίων όσον αφορά τη διατήρηση του περιεμφυευματικού περιεμφυτευματικού οστού, σε αντίθεση με ότι συνέβαινε με άλλους σχεδιασμούς εμφυτευμάτων και συνδέσμων.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Παρατηρούνται επίσης σημαντικές εξελίξεις στο σχεδιασμό των προσθετικών τμημάτων των εμφυτευμάτων, όπως για παράδειγμα abutment τιτανίου, με διαφορετικό προφίλ ανάδυσης κλπ. Θα θέλαμε τα σχόλιά σας επάνω σε αυτό.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που άλλαξα το σύστημα εμφυτευμάτων που χρησιμοποιούσα, για να μπορούν να ικανοποιηθούν οι νέες προδιαγραφές και απαιτήσεις που έχουν τεκμηριωθεί με βάση το σχεδιασμό του abutment του εμφυτεύματος. Σήμερα χρησιμοποιώ ένα εμφύτευμα με διάμετρο 2.7χιλιοστών για κάθε τύπο abutment. Έχει βρεθεί πως όσο πιο ευρύ σε διάμετρο είναι το προφίλ ανάδυσης του abutment, τόσο καλύτερη είναι η διατήρηση των περιεμφυτευματικών ιστών. Τα σύγχρονα abutment πλησιάζουν σε διάμετρο αυτή των φυσικών δοντιών. Επομένως, όταν η περιοχή σύνδεσης είναι μόλις 2.7χιλιοστά και το abutment αρκετά ευρύτερο δημιουργείται μία φυσική στένωση κάτω από το abutment. Η στένωση βοηθά στη διατήρηση των επιθηλιακών ιστών, γιατί κατά τη συρραφή τους όταν υπάρχει αυτός ο σχεδιασμός τα επιθηλιακά κύτταρα κάτω από το abutment σταματούν τον πολλαπλασιασμό τους λόγω της φυσικής διεργασίας της αναστολής του πολλαπλασιασμού τους όταν έρχονται σε επαφή μεταξύ τους, που ευνοείται από το συγκεκριμένο σχεδιασμό. Επίσης, αυτός ο σχεδιασμός είναι επωφελής και όσον αφορά τη στη συγκέντρωση μικροβίων, επειδή προσομοιάζει πολύ μορφολογικά με τη φυσιολογική ουλοδοντική σχισμή.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχετε αναφέρει πως και ο καθαρισμός των προσθετικών τμημάτων παίζει σημαντικό ρόλο. Ποιο πρωτόκολλο ακολουθείτε στο ιατρείο σας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Καταρχάς, δε χρησιμοποιώ τις ίδιες βίδες στις προσθετικές εργασίες που έχει χρησιμοποιήσει το εργαστήριο. Κάθε βίδα που χρησιμοποιώ για την τοποθέτηση επιεμφυτευματικών αποκαταστάσεων στο στόμα του ασθενή είναι καινούρια, επειδή οι βίδες εμφανίζουν μία αρχική ελαστική παραμόρφωση όταν βιδώνονται για πρώτη φορά και αυτό θα ήταν ιδανικό να γίνεται με καινούρια βίδα στο στόμα του ασθενή. Επίσης, σε περίπτωση που χρειαστούν τροποποιήσεις στο abutment που γίνονται στο οδοντιατρείο, καλό είναι να καθαριστεί να γυαλιστεί, να καθαριστεί με οινόπνευμα και μετά να τοποθετηθεί σε λουτρό υπερήχων. Μία πιο σύγχρονη μέθοδος είναι ο καθαρισμός με πλάσμα. Ένα ακόμη σημείο που απαιτεί προσοχή είναι η επιφάνεια του εμφυτεύματος που θα τοποθετηθεί η προσθετική να μην έχει υπολείμματα σάλιου ή αίματος. Για την πορσελάνη των επιεμφυτευματικών αποκαταστάσεων χρήσιμη είναι και η αδροποίηση με οξύ, που καθαρίζει την πορσελάνη χωρίς να προξενεί καμία φθορά.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Όσον αφορά τις αυξητικές επεμβάσεις πριν την τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος, μέχρι σήμερα γινόταν ιδιαίτερος λόγος για την προετοιμασία του οστού των γνάθων γύρω από το εμφύτευμα. Πλέον δίνεται ιδιαίτερη έμφαση και στη διαχείριση των μαλακών ιστών. Ποια είναι η γνώμη σας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πιστεύω πως οι σκληροί και οι μαλακοί ιστοί χρήζουν αντίστοιχης προσοχής. Μην ξεχνάμε πως το οστό αποτελεί το σκληρό υπόστρωμα επάνω στο οποίο εδράζουν οι μαλακοί ιστοί. Το πρόβλημα με τους μαλακούς ιστούς είναι πως είναι συνήθως πολύ λεπτοί, περίπου 1χιλιοστό. Για να μπορέσουμε να τους διατηρήσουμε με αξιοπιστία θα πρέπει το πάχος τους να είναι περίπου 2 χιλιοστά. Επίσης, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως οι μαλακοί ιστοί προστατεύουν το οστό. Επομένως, αν έχουμε ένα πάχος 2χιλιοστών σε μαλακούς ιστούς μπορούμε να περιμένουμε πως το αντίστοιχο πάχος της οστικής ακρολοφίας θα είναι τουλάχιστον 1.5χιλιοστό και έτσι θα αποφύγουμε την εμφάνιση σκουρόχρωμων ζωνών γύρω από την επιεμφυτευματική αποκατάσταση επειδή θα έχει αποκαλυφθεί το εμφύτευμα. Ένα ακόμη σημείο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και το αναφέρω πολύ συχνά και στα σεμινάρια που πραγματοποιώ είναι πως για να είναι επιτυχημένη οποιαδήποτε αυξητική επέμβαση θα πρέπει να σταθεροποιείται πολύ καλά η διαχωριστική μεμβράνη. Για το λόγο αυτό είμαι πάντα σκεπτικός σε περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται απορροφήσιμες μεμβράνες που δεν προτείνει η κατασκευάστρια εταιρεία κάποια μορφή σταθεροποίησής τους. Η λογική είναι ίδια με ένα κάταγμα σε ένα ανθρώπινο οστό. Όσο πιο καλή είναι η σταθεροποίηση των κατεαγότων τμημάτων τόσο καλύτερο το αποτέλεσμα της επούλωσης.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι η γνώμη σας για τα διάφορα υλικά που χρησιμοποιούνται στις αυξητικές επεμβάσεις;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στην περίπτωση των μαλακών ιστών, θεωρώ πως τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται με τη λήψη ελεύθερου μοσχεύματος συνδετικού ιστού από τον ασθενή, επομένως σε αυτές τις περιπτώσεις έχω εστιάσει την προσοχή μου κατά κύριο λόγο στις τεχνικές λήψης του μοσχεύματος και σταθεροποίησής του στη δέκτρια περιοχή με τη χρήση αξιόπιστων συστημάτων σταθεροποίησης όπως το Supertech. Όσον αφορά τις οστικές αυξητικές επεμβάσεις, για μεγάλα οστικά ελλείμματα ο κανόνας παραμένει η χρήση των μη απορροφήσιμων μεμβρανών και η χρήση αυτογενούς οστού. Συνεργάζομαι τελευταία και με μία εταιρεία τρισδιάστατης εκτύπωσης που έχει δημιουργήσει ένα πλέγμα τιτανίου που συνδυάζεται με απορροφήσιμες μεμβράνες και είναι ουσιαστικά το μέλλον στις αυξητικές επεμβάσεις, εφόσον ο σκοπός είναι να γίνει ακόμη πιο προβλέψιμο το τελικό αποτέλεσμα της αυξητικής επέμβασης. Ωστόσο, με αυτά τα CAD/CAM μπλοκ τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμη πολύ ενθαρρυντικά.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι η γνώμη σας και η εμπειρία σας από τους αυξητικούς παράγοντες;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τους έχουν χρησιμοποιήσει αρκετοί φίλοι συνάδελφοί μου με αρκετά καλά αποτελέσματα. Γενικά, δημιουργείται περισσότερο οστό αλλά υπάρχει και μεγαλύτερο μετεγχειρητικό οίδημα. Βέβαια, η ένστασή μου για τους αυξητικούς παράγοντες έγκειται στο γεγονός πως η απελευθέρωσή τους στην κυκλοφορία του αίματος μπορεί να θέτει την υγεία του ασθενή σε άλλους κινδύνους, κάτι που δεν έχει διερευνηθεί ακόμη πλήρως.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια θα ήταν η συμβουλή σας για τους γενικούς οδοντιάτρους σε μία μεσογειακή χώρα όπως η Ελλάδα, δεδομένων των σημερινών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θεωρώ πως πρέπει να ακολουθούμε πρώτα από όλα μία ηθική προσέγγιση στην κλινική πράξη. Προσωπικά, επιθυμώ να θεραπεύω τους ασθενείς μου με τον ίδιο τρόπο που θα επιθυμούσα να θεραπευθώ και εγώ. Δυστυχώς παρατηρείται το φαινόμενο σε πολλές οδοντιατρικές κλινικές να προσφέρουν οδοντιατρική θεραπεία μαζικής παραγωγής στους ασθενείς, που σημαίνει πρακτικά πως ο στόχος τους είναι να δουν μεγάλο αριθμό ασθενών, οι οποίοι αντιμετωπίζονται σε όσο το δυνατόν συντομότερο χρονικό διάστημα από οδοντιάτρους που κακοπληρώνονται και δεν έχουν και την κατάλληλη εμπειρία. Αυτές οι περιπτώσεις θα οδηγήσουν στο μέλλον αυτούς τους ασθενείς σε οδοντιάτρους που ακολουθούν την ηθική επαγγελματική προσέγγιση που προανέφερα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς οργανώνετε την εργασία στο δικό σας ιατρείο όταν υπάρχουν ασθενείς που δεν μπορούν να πληρώσουν για την υψηλής ποιότητας θεραπεία που τους προτείνετε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τη σημερινή εποχή παρατηρείται το φαινόμενο να μειώνονται αυξάνονται συνεχώς οι ασθενείς που δεν μπορούν να πληρώσουν για μία σύγχρονη αισθητική θεραπεία επειδή η μεσαία τάξη έχει αρχίσει να εξαφανίζεται με συνέπεια οι ασθενείς αυτοί να αναζητούν την πιο οικονομική θεραπεία. Αντιμετωπίζουν ουσιαστικά την οδοντιατρική θεραπεία ως προϊόν και ψάχνουν την πιο φθηνή επιλογή. Σε αυτή την περίοδο θα πρέπει να κρατήσουμε το επίπεδο της θεραπείας μας υψηλό και να μην καταλήξουμε να υποβαθμίσουμε την ποιότητα για να κερδίσουμε περισσότερους ασθενείς. Ένας από τους τρόπους με τον οποίο προσπαθούμε να το αντιμετωπίσουμε στο ιατρείο μου είναι με τη διασπορά της θεραπείας σε μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα. Για παράδειγμα, σε πολλούς ασθενείς που δυσκολεύονται να πληρώσουν για μία σύγχρονη και άριστης ποιότητας ολοκεραμική εργασία τοποθετούμε άριστης ποιότητας προσωρινές αποκαταστάσεις CAD/CAM για διάστημα αρκετών μηνών ή ακόμη και ετών και δίνουμε τη δυνατότητα στον ασθενή να επιστρέφει στο οδοντιατρείο δύο και τρεις φορές το χρόνο για να καθαρίσουμε και να επανατοποθετήσουμε τη μεταβατική αποκατάσταση.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα κλείσουμε με μία πιο προσωπική ερώτηση. Είναι γνωστό το πάθος σας για τη φωτογραφία. Θα θέλαμε να μας πείτε λίγα λόγια για αυτό.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πράγματι, και εγώ και η γυναίκα μου αγαπάμε πολύ τα ταξίδια στην Αφρική, όπου πραγματοποιούμε διάφορες εκδρομές και σαφάρι και φωτογραφίζουμε την άγρια πανίδα της περιοχής. Πηγαίνουμε κάθε χρόνο στην Αφρική και ασχολούμαστε με τη φωτογραφία που τόσο αγαπάμε. Έχουν συμβεί ακόμη και επικίνδυνα περιστατικά σε αυτά τα ταξίδια, ωστόσο είναι κάτι που απολαμβάνουμε ιδιαίτερα και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε και στο μέλλον.